Łężce – parafia bez kościoła.

Prawie nie do wiary, a jednak. Były kościół parafialny po prostu runął i ostatecznie spłonął zaniedbywany i zapomniany. Stało się tak całe wieki temu. Parafia jednak pozostała, a administruje nią proboszcz parafii w Lutomiu.

ŁĘŻCE to wieś na południowy wschód od Sierakowa nad Raczwią. Z sąsiednimi Łęźeczkami tworzyła niegdyś rozległe łęgi między jeziorami Białcz, Chrzypskim, Białokoszem i Lutomiem.

Dawne nazwy pod jakimi Łężce mogły występować to Dąbrowa, Dulewiec, Krzyżania, Moczadłko, Ośmica, Rudnik, Ujazdy, Ulesie. (Kozierowski Stanisław, Szematyzm Historyczny Ustrojów Parafialnych Dzisiejszej Diecezji Poznańskiej, 1935).

Wieś wzmiankowana jest po raz pierwszy w roku 1386 kiedy to ziemianin Bogiel procesował się z Dobiesławem Kwileckim (LG I. 31). Później w roku 1394 (c. I 1720) odnotowana jest wdowa po nim Boguszka z synem Mikołajem. W XV w. odnajdujemy tu zapisanych Nowinów Mielińskich z Mielna, dziś Milina (Mylina) i Kępy, z nich Sędziwój (1396—1445) dziedziczył w Łeżcach w roku 1436. Po nim dziedziczyli odnotowani w roku 1436 synowie: Andrzej, ten pisał się z Łężec, Wyszek alias Wyszota alias Wisław z Białcza (1423) i Mikołaj zmarły przed rokiem 1447. W roku 1580 (ŹDW str. 20) płacił stąd pobór Marcin Kurski.

Jeszcze w roku 1859 Józef Łukaszewicz tak opisywał kościół parafialny w Łężcach. Wieś zwana Łęsce ( Łężce ) była w 16. wieku własnością znamienitej wielkopolskiej rodziny Cieleckich, herbu Zaręba.

Herb Zaremba (Zaręba).

“Zarembowie i herb Zaremba mają być pochodzenia obcego. Paprocki i Długosz mówią, że Zarembowie przybyli z Niemiec. Okolski stanowczo twierdzi, że z Czech, gdzie za jego życia były rodziny tego herbu używające. Okolski zaznacza jakoby wśród legionów Pompejusza jeden legion miał na swych sztandarach lwa wyskakującego z muru. Po pokonaniu Pompejusza przez Cezara i rozbiciu jego wojsk, część jednego legionu miała się skryć w krainie Marko- manów t. j. Czech, skąd mieli przybyć Zarembowie do Lechii, używając za swe godło lwa wyskakującego z muru. Niesiecki opiera się na Okolskim. Długosz w swej kronice pisze jakoby Zarembowie przybyli za Bolesława III. około r. 1100, ale Okolski cytuje Gedeona Zarembę biskupa krakowskiego jeszcze w r. 1008 oraz Janka Zarembę, który przewodził wojskami Bolesława Chrobrego, wreszcie mówi, że za czasów przedhistorycznych jeden z dwunastu wojewodów rządzących Lechią, miał być Zaremba. W każdym razie Zarembowie przybyli do Lechii znacznie przed Bolesławem III, niewątpliwie w epoce jeszcze pogańskiej i mogą się zaliczać do prastarych rodów Wielkopolskich na równi z Łodzicami, Nałęczami i Grzymalitami”. (Cielecki Zaremba Artur Karol “MONOGRAFJA RODZINY ZAREMBÓW NA CIELCZY CIELECKICH” Kraków 1930). Dywagacja takie acz ciekawe z prawdziwą historią, poza pozorami uczoności, niewiele mają wspólnego.

Kto i kiedy w tej wsi kościół założył, nie wiadomo. Najprawdopodobniej powstał przy lokacji wsi na prawie średzkim w XIV w. W roku 1408 w aktach grodzkich poznańskich występował proboszcz jako świadek wdowy Boguszki. W roku 1429 był tu proboszcz Piotr.

W roku 1603 Jakob Cielecki, ówczesny właściciel Łężec dotował go na nowo. Jak czytamy w sprawozdaniu z wizytacji Gliszczyńskiego z roku 1785: „Kościół parafialny we wsi Łężce (Łęski Wielkie), w powiecie i województwie poznańskim położony, dziedzicznej urodzonego Józefa z Grochowalic Boleszy jest drewniany z jednym chórem (unius chori). Uposażony od ur . Jakóba Cieleckiego w roku 1603 dnia 16. Lipca. Nosi tytuł (pod wezwaniem) św. Katarzyny Panny i Męczenniczki”.

Św. Katarzyna Panna i Męczenniczka (Żywoty Św. Pańskich na wszystkie dnie roku.)

„Kościół w Łężcach od samego początku drewniany, znajdował się w pierwszej połowie 18. wieku w jak najsmutniejszym stanie . Wizytacja Libowicza z roku 1725 tak go opisuje: „Sam zaś kościół jest drewniany, starożytny, spróchniały i przez robaki roztoczony, walący się; dach na nim ze strony południowej przezroczysty . Późniejsze wizyty nie wspominają kto go i kiedy naprawił, lub też wzniósł na nowo od samych fundamentów. W kościele tym nie było już wtedy żadnych artefaktów (pomników) z przeszłości. Księgi parafialne zaczynają się dopiero od roku 1737. Szkoły i szpitala nigdy w Łężcach nie było. Dotacja kościoła w Łężcach została ingrossowaną w aktach grodzkich poznańskich 1603 roku. Jakob Cielecki naznaczył nią 101 ćwiertni (metretes) corocznie dla plebana z folwarku Łęskiego , pod warunkiem, aby kościół za familią Cieleckich perpetuuin habeat memento (wieczne zachował memento). W roku 1785 kościół był opustoszały i bardzo zniszczony. Zgorzał (spłonął) ostatecznie w roku 1835.

Roman Chalasz ©2022

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

1 + 5 =