Grzesiak Józef (1862-1942)

Urodził się 1 marca 1862 r. w Chrzypsku Małym, w rodzinie rolnika Andrzeja i Barbary z domu Sroka.

Był zaangażowany w powstanie wielkopolskie, szczególnie w przejęcie władzy przez Polaków w Chrzypsku Wielkim na początku stycznia 1919 r. Został wówczas wybrany pierwszym polskim sołtysem wsi. Służbę wojskową zakończył w stopniu starszego szeregowego. W powstaniu wzięli udział także synowie Bronisław i Hieronim, natomiast córka Józefa wyszła za powstańca Jana Ratajczaka, a Łucja za powstańca Andrzeja Gacka.

Autograf – Grzesiak Józef
Grzesiak Józef

Był współzałożycielem Banku Ludowego w Chrzypsku W. Od jego założenia w 1919 r. zasiadł w jego zarządzie jako kontroler. W 1925 r. został miejscowym urzędnikiem Stanu Cywilnego.Udzielał się w organizacjach kombatanckich. Od 16 II 1937 r. należał do Koła Chrzypskiego Związku Weteranów Powstań Narodowych RP 1914-1919. Został zweryfikowany jako weteran powstania wielkopolskiego 2 IX 1937 r. (nr weryfikacyjny 14 898). Od 1938 r. w Związku Powstańców Wlkp. – Koło Chrzypsko W. Zaangażowany był również w życie miejscowej parafii, m.in. jako członek Dozoru Kościelnego i Reprezentacji Parafialnej, od 1901 r. Straży św. Józefa i od 1922 r. Towarzystwa Misyjnego. W 1899 r. ofiarował do kościoła obraz Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W czasie okupacji został wysiedlony do Łężeczek. Tam zmarł 1 kwietna 1942 r. i został pochowany na cmentarzu w Chrzypsku W.

W maju 1892 r. w Pniewach ożenił się z Walentyną Jandy (1872-1964) córką Wojciecha i Józefy z domu Tunek z Koszanowa. (Świadkami na ślubie byli Teofil Motławski i Johann Semmler [?]).

Małżonkowie zamieszkali w Chrzypsku Wielkim, gdzie prowadzili gospodarstwo rolne (dziś ul. Jeziorna 8). Z tego małżeństwa narodziło się 14 dzieci: Józefa (Ratajczak, 1893-1985), Łucja (Gacek, 1895-1957), Gertruda (1896-1899), Hieronim (1898-1955), Bronisław (1900-1946), Marianna (Tomikowska, 1902-1987), Władysława (Mądry, 1903-1994), Antoni (1904-1968), Wanda (Drzymała, 1906-1985), Władysław (1907-2003), Helena (Wojtkowiak, 1909-1992), Józef (1910-1989), Kazimierz (1912-1981) i Stanisław (ur. 1914 r.).

Po wojnie żona Walentyna powróciła na dawne gospodarstwo w Chrzypsku Wielkim, które następnie odziedziczył syn Antoni. Zmarła 28 V 1964 r. i spoczęła z mężem.

Źródła: APP, zesp. USC Pniewy – obwód miejski, syg. 64, nr 38; zesp. 884, syg. 97, k. 6; syg. 45, k. 518; APG, zesp. 60, syg. 38, k. 77; Sprawozdanie Związku Spółek…, 1922, s. 14; „Jutro” 1937, nr 37, s. 3; P. Nowak, Dzieje parafii…, s. 35, 109, 158, 164; A. Gacek, Udział…; dokumenty i fot. w zb. wnuka Józefa Grzesiaka, Dziennik Urzędowy Województwa Poznańskiego. 1925, nr 5 (31 stycznia); Piotr Nowak, Historia Ziemi Chrzypskiej 1914-1939…, Poznań 2018, s. 131; Na zdjęciu tytułowym Józef i Walentyna Grzesiakowie ok. 1905 r.

Piotr Nowak

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

dziewięć − 6 =